Uprawnienia rodzicielskie pracownika

W ostatnich latach zwiększyły się uprawnienia ojców do sprawowania opieki nad dziećmi, bez uszczerbku dla ich urlopu wypoczynkowego. Poniżej, przedstawiamy Wam najważniejsze przywileje rodziców-mężczyzn:

1. Zwolnienie od pracy z tytułu urodzenia dziecka – to 2 wolne dni z zachowaniem pełnego wynagrodzenia, których pracodawca nie może odmówić. W celu skorzystania z takiego urlopu okolicznościowego należy wypisać wniosek i okazać do wglądu akt urodzenia dziecka.

2. Urlop ojcowski – nie dłuższy niż 2 tygodnie, może być wykorzystany w jednej lub w dwóch częściach. Taki urlop może być wykorzystany w dowolnym momencie, dopóki dziecko nie ukończy 2 lat. Jest przyznawany na pisemny wniosek ojca. Warto wiedzieć, że może być przyznany również na dzieci przysposobione.

3. Urlop wychowawczy – przysługuje pracownikom zatrudnionym od minimum 6 m-cy (łącznie, nawet u różnych pracodawców). Urlop wychowawczy przysługuje na okres do 36 m-cy (min. 1 m-c musi być wykorzystany przez drugiego rodzica, chyba, że nie żyje/nie przysługują mu prawa rodzicielskie), nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia. Urlop wychowawczy jest udzielany na pisemny wniosek pracownika, który należy złożyć osobiście lub pocztą najpóźniej 2 tyg. przed planowanym urlopem. Do wniosku dołącza się oświadczenie drugiego rodzica o braku zamiaru korzystania z własnego urlopu wychowawczego w tym czasie. Z takiego urlopu można co prawda korzystać jednocześnie z małżonką, ale z ograniczeniem czasowym – wspólnie małżonkowie nie mogą być na takim urlopie dłużej niż 3 m-ce. Taka informacja również powinna być zawarta w oświadczeniu składanym razem z wnioskiem. Rodzic przebywający na urlopie wychowawczym nie może zostać zwolniony, wyjątkiem jest upadłość/likwidacja przedsiębiorstwa. Urlop wychowawczy można brać w częściach, maksymalnie 5-ciu.

4. Możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy – na własny wniosek możemy obniżyć cały etat maksymalnie do ½ etatu. Pracodawca jest zobowiązany do uwzględnienia naszego wniosku. To alternatywna dla urlopu wychowawczego, mogąca ułatwić godzenie pracy z wychowywaniem dziecka. Korzystając z tego rozwiązania jesteśmy chronieni przed zwolnieniem, przysługuje nam ono – podobnie jak urlop wychowawczy – do maksymalnie 36 m-cy.

5. Prawo do części urlopu macierzyńskiego – pierwsze 14 dni urlopu macierzyńskiego przysługuje wyłącznie matce. Pozostałe 6 tygodni może wykorzystać ojciec dziecka. Sytuacja może mieć miejsce tylko wtedy, kiedy matka dziecka jest uprawniona do korzystania z urlopu macierzyńskiego, a ojciec posiada zatrudnienie i złoży pisemny wniosek u swojego pracodawcy. W tym czasie matka dziecka składa u swojego przełożonego wniosek o rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego. Ponadto urlop macierzyński może przejść na ojca w przypadku trudnych sytuacji życiowych, takich jak: porzucenie dziecka przez matkę, jej hospitalizacja lub śmierć.

6. Zwolnienie z pracy z tytułu wychowania dziecka do 14 lat – co roku, rodzicowi dziecka w wieku do 14 lat przysługują 2 dni/16 godzin zwolnienia w roku. To od pracownika zależy, czy będzie wykorzystywać pojedyncze godziny czy całe dni. To świetne rozwiązanie, kiedy musimy np. zawieźć dziecko do lekarza lub wziąć udział w wywiadówce.

Wszystkie powyższe urlopy są całkowicie niezależne od urlopu wypoczynkowego. Nie ulega jednak wątpliwości, że z ww. przywilejów mogą korzystać tylko ojcowie zatrudnieni na umowę o pracę.

Jeśli macie wątpliwości w interpretacji praw przysługujących etatowym tatom – zapraszamy do konsultacji i współpracy!